In de reeks Sculpturen van Oost de ‘Floating Poetry Room’ van de Amerikaanse kunstenaar Siah Armajani. De drijvende gedichtenkamer ligt aan de Paul Hufkade op IJburg, dobberend in het water als een gedichtenkamer met bankjes, krukjes en een podium.

Het is een rustpunt, een plek om te verblijven, te mijmeren, te zitten, te spelen, te lezen en op te treden. De ‘Floating Poetry Room’ is een ponton, omringd door een hekwerk waarin een zestig meter lang gedicht is verwekt. Het is van de Amsterdamse dichter F. Starik. Hij zei daarover: ‘Van de kade loop je via een steiger de drijvende kamer in, je strijkt neer op een van de bankjes en wordt getroffen door bijvoorbeeld de tekst “kom dichterbij, nader mij”. Het gedicht gaat over water, het verlangen om te vertrekken en terug te komen.’
In december 2005 is de ‘Floating Poetry Room’ op IJburg officieel onthuld.

Het gedicht van F. Starik, dat in grootkapitaal in het hek staat:

Wie was het? De mens, zichzelf genoeg
draagt stenen steden stenen aan.
Zand waarin men palen slaat
overkant, kom dichterbij.
De pier die in het water steekt
de damwand die de golven breekt
de weg waarlangs een auto rijdt.

We gaan. Want alle water
is een echo van de oceaan.
De regen valt maar raakt niet kwijt
in water, dat mijn bootje draagt.
Vogel, vlieg, omhoog, omlaag.
Nader mij. Beloof me land.
Zolang ik op de kade sta
zo zingt mijn hart: Amerika.

Waarheen, waarheen?
Blijf hier en denk jezelf een zee.

De Nieuw Amsterdam
Een op schaal nagebouwde oceaanstomer – de ‘Nieuw Amsterdam’ – zit op het hek gemonteerd. Over dit schip is nogal wat commotie geweest, want de ‘Nieuw Amsterdam’ heeft nooit in de Amsterdamse havens gelegen. Het had zijn thuishaven in Rotterdam.
Uitvoerend kunstenaar Ben Raaijman, die in nauwe samenwerking met de ontwerper Siah Armajani de ‘Floating Poetry Room’ produceert, schrijft over deze commotie: ‘De beslissing om een echt Nederlands scheepsmodel te laten bouwen in plaats van een goedkoop algemeen model te kopen is door mij genomen, en voor de keuze van het uiteindelijke model heb ik zo veel mogelijk bronnen geraadpleegd. De oceaanstomer op dit werk is een van de vele onderdelen die tezamen de ‘Floating Poetry Room’ vormt. Het werk is absoluut geen monument voor of herinnering aan scheepvaart of aan de Amsterdamse havens, maar wil een dichterlijke sfeer rondom reizen, verten, vertrek en aankomst en nog meer gevoelens die ook verbonden zijn met de grote passagiersschepen voelbaar maken. Er waren twee grote routes bij de Nederlandse Passagiersvaart te onderscheiden: die naar de Oost, en die naar de West, de nieuwe wereld en Amerika. De Amsterdamse rederijen en schepen voeren vooral naar de Oost. Ik associeer ze met de koloniën, de politionele acties en het einde van een koloniale overheersing. Het is de westelijke route die tot de verbeelding spreekt en symbool staat voor hoopvol reizen.’

Wankele torens
Siah Armajani is environment kunstenaar, architect en filosoof, geboren in 1939 in Teheran, Iran. In 1960 verhuist hij naar Amerika. Na het afronden van de kunstacademie begint hij aan conceptuele kunstprojecten met gebruik van computers.
Vanaf 1967 werkt Armajani als architect en richt zich op het ontwerp van leestuinen, bijeenkomstruimten en parken. Vanaf 1986 ontwikkelt Armajani zijn zogenaamde Elementen, die architecturale situaties en hun betekenis ter discussie stellen. De ontwerpen zijn op functionele elementen gebaseerd, zoals venster, koepel en trap, maar bruikbaar zijn ze niet. Onbewoonbare huizen, bruggen die niets overspannen en wankele torens. Het zijn dan ook geen bouwwerken maar sculpturen met architectuur als onderwerp.

‘Poule des Doods’
F. Starik studeert fotografie en mixed media aan de Rietveldacademie. Zijn debuut als dichter is met Nepvuur (1987). Na nog enkele publicaties concentreert Starik zich meer op zijn beeldende kunst, maar vanaf 2002 publiceert Starik opnieuw dichtbundels.
In datzelfde jaar richt hij het Eenzame uitvaartproject de ‘Poule des Doods’ op, een dichterscollectief dat zorgt voor een passend gedicht bij de uitvaart van eenzame overledenen. Van 2010 tot 2011 is Starik stadsdichter van Amsterdam. Hij overlijdt in 2018 op 59-jarige leeftijd aan een hartstilstand.

Verschenen in Dwars door de Buurt, nummer 206, 29 maart 2019
en Oost-online.